Naczynia żeliwne oraz ich wady i zalety w codziennym użytkowaniu

Patelnia żeliwna to kultowe narzędzie kuchenne. Ale jak wszystkie materiały, ma swoje mocne i słabe strony. Jak to jest z żeliwnymi naczyniami w kuchni? Czy to smażenie, duszenie czy pieczenie, żeliwna patelnia poradzi sobie ze wszystkim. Używamy żeliwnej patelni do robienia wszystkiego, od naleśników, jajek, smażonych warzyw, a nawet pizzy.

Oto cztery najważniejsze powody, dla których kochamy naczynia takie jak patelnie żeliwne:

  • Patelnie żeliwne są trwałe: najprawdopodobniej Twoje naczynia żeliwne wytrzymają dłużej niż Ty. Bez żartów. Podręczna patelnia z kuchni babci jest zdecydowanie trawłym naczyniem, który przetrwa lata i przejdzie często z jednego pokolenia na drugie.. Czemu? Ponieważ żeliwo poprawia się z wiekiem. I chociaż nie robią ich tak, jak kiedyś, żeliwne patelnie są ciężkimi, niemal kuloodpornymi niezbędnymi elementami kuchennymi, które przetrwają dziesięciolecia.
  • Patelnie żeliwne mogą być niedrogie: w czasach, gdy łatwo jest wydać dziesiątki złotych na nóż, a nawet tysiące (!) na fantazyjny zestaw garnków, orzeźwiające jest móc kupić solidną patelnię żeliwną za mniej niż 150zł . Otrzymasz dodatkowe punkty, jeśli zdobędziesz ofertę starej, używanej patelni.
  • Patelnie żeliwne dobrze zatrzymują ciepło: W porównaniu z innymi materiałami, żeliwo jest jednym z najlepszych, jeśli chodzi o zatrzymywanie ciepła. Niektóre metale, takie jak aluminium, doświadczają znacznego spadku temperatury po dodaniu jedzenia do patelni. Inaczej jest w przypadku żeliwa: po podgrzaniu utrzyma dość stałą temperaturę, nawet po wrzuceniu do niego zimniejszego przedmiotu.

 Dlaczego to jest ważne?

Cóż, gorąca patelnia, która pozostaje gorąca, pomoże stworzyć chrupiącą, brązową skórkę. Dotyczy to zarówno płyty kuchennej (smażania tofu czy mięsa), jak i piekarnika. W rzeczywistości, jeśli wstępnie podgrzejesz żeliwną patelnię w piekarniku, a następnie wrzucisz na nią świeżą pizzę, rozwinie się ta cenna chrupiąca skórka – nie jest potrzebny kamień do pizzy. W skrócie: żeliwo jest najlepszym rozwiązaniem, jeśli chcesz mieć ładny, złocistobrązowy przysmak na obiad czy kolację. A kto tego nie chce?!

  • Patelnie żeliwne nie powodują przywierania potraw: gdy są odpowiednio pielęgnowane, patelnie żeliwne pokryją się powłoką, która zapobiegnie przywieraniu większości potraw. I tak, możesz nawet gotować jajka na wysezonowanej patelni żeliwnej! To sprawia, że ​​żeliwo jest doskonałą alternatywą dla obciążonych chemikaliami wykończeń nieprzywierających. Teflon to żywica syntetyczna opracowana specjalnie jako powłoka zapobiegająca przywieraniu. Tak więc, chociaż żeliwo nie jest bardziej nieprzywierające niż teflon, dobrze wysezonowane  jest często na tyle nieprzywierające, że można je zastąpić w większości przypadków.

Co sprawia że żeliwne naczynia nie zawsze są dobrym wyborem?

  • Są słabymi przewodnikami ciepła: żeliwo jest dobre w zatrzymywaniu (utrzymywaniu) ciepła, ale nie jest tak dobre w przewodzeniu ciepła. Naczynie żeliwne nagrzewa się nierównomiernie, jeśli używasz palnika, który jest znacznie mniejszy niż sam garnek. W takim przypadku część naczynia, która znajduje się bezpośrednio nad palnikiem, będzie znacznie gorętsza niż jego krawędzie (które znajdują się dalej od palnika).
    Co z tym zrobić: Np. Aby uniknąć nierównomiernego ogrzewania, użyj palnika kuchennego, który jest jak najbardziej zbliżony rozmiarem do patelni. I daj patelni wystarczająco dużo czasu, aby odpowiednio się nagrzała. Innym sposobem na równomierne nagrzewanie jest pozostawienie żeliwnej patelni do nagrzania się w piekarniku.
  • Naczynia żeliwne są ciężkie: Większość patelni czy garnków żeliwnych jest dość ciężka, co może utrudniać manewrowanie nimi. Potrzebujemy dwóch rąk do włożenia i wyjęcia ich z piekarnika, a ze względu na ich rozmiar i wagę dobrze jest mieć zlew wystarczająco duży, aby je wyczyścić. Pamiętaj o tym, decydując o wielkości naczyń.
  • Nagrzewanie się uchwytów: ponieważ naczynia żeliwne są dosłownie odlewane z jednego kawałka metalu, uchwyt w końcu staje się bardzo gorący. Jest to szczególnie ważne, jeśli np. patelnia nagrzewała się w piekarniku. Chwycenie za rączkę gołą ręką – w chwilowym zapomnieniu– spowoduje bolesne oparzenie. Auć, będziesz potrzebował rękawic kuchennych aby zapobiec oparzeniom.